Şanlıurfa Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Şanlıurfa uzun bir tarih geçmişine sahip olan yüzyıllar boyu nice insanların yaşamış olduğu ve nice ayak izlerinin olduğu bir şehirdir. Ülkemizde peygamberler şehri olarak bilinen Urfa her yıl yüzlerce turisti ağırlamaktadır. Şehir tamamen tarih kokan mistik bir havaya sahiptir. Böyle olması ise dünyadan ve Türkiye’den pek çok insanın buraya gelmesine neden olmuştur.
Şanlıurfa'nın tarihi 9.000 yıl öncesine kadar dayanır. Tarihi ve kültürel değeri oldukça yüksektir. Bu nedenle aklınıza bile gelmeyecek pek çok kaynakta Urfa ile bilgilere ulaşabilirsiniz. Nüfusu güneydoğu bölgesinde yer alan şehirlere oranla daha fazla olmakla birlikte günümüzde bu sayı iki milyonu geçmiştir.
Urfa şehri Kurtuluş savaşında Fransız işgaline karşı göstermiş olduğu kahramanca direniş sonrası Şanlı unvanını alarak o günden bugüne Şanlıurfa olarak adlandırılır. Şanlı kelimesi tamamen bölge halkının kahramanca bir duruş sergilemeleri nedeniyle verilmiştir.
Arap kültürünün izleri şehrin her yerinde görülebilir. Çölü andıran manzaraları ise Şanlıurfa’yı ziyaret eden kişileri şaşırtan niteliktedir. Farklı bir gezi isteyenlerin son dönemdeki uğrak adresi olmuştur. Özellikle yemekleri, tatlıları ve mezeleri ile adından söz ettirmiştir.
Kadınların ve erkeklerin giydiği yöreye özgü kıyafetler otantik havanın günümüzde de devam etmesini sağlar. Özellikle kuru sıcak havası nedeniyle bölgeyi ziyaret edenler öğlen saatlerinde zorlanabilirler. Yaz aylarında sıcaklık 40 derecenin üzerinde seyreder.
Şanlıurfa Nerededir?
Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan bir ilimizdir. Adıyaman’la, Gaziantep’le, Mardin’le ve Diyarbakır ile komşudur. Çevre iller de gezi planına dahil edilebilir. Konumu itibariyle kuru ve sıcak havanın hakim olduğu bir şehirdir. Yazları sıcak geçerken nem olmaması nedeniyle havası oldukça kurudur. Çöl havasını andırır.
Şanlıurfa’ya Nasıl Gidilir?
Şanlıurfa’ya hava yolu ya da kara yolu ile gidilebilir. Denize kıyısı olmadığı için deniz yolu ile ulaşım mümkün değildir. Kara yolu seyahati düşünenler için İstanbul ile arasında mesafe 1290 km’dir. Süre olarak da yaklaşık 13-14 saat kadardır. Gaziantep’e ise bir buçuk saatlik bir mesafededir. Dolayısıyla iki şehrin gezileri arka arkaya planlanabilir.
Şanlıurfa GAP Havalimanı sayesinde uçak seyahati de planlanabilir. İstanbul’dan kalkan çeşitli hava yolları tercih edilebilir. Her gün, İstanbul’dan direkt Şanlıurfa uçuşu bulmak mümkündür. Yolculuğunuz kısa süreceği için hava yolu seyahatini tercih edebilirsiniz.
Seyahat Öncesi Yapılması Gereken Hazırlıklar
Eğer bir Şanlıurfa seyahati planlıyorsanız, öncelikle gideceğiniz mevsimi göz önünde bulundurmalısınız. Fakat yaz aylarında bir seyahat planladıysanız vazgeçmeniz en doğrusu olacaktır. Bahar aylarına gezinizi ertelemeniz, daha çok zevk almanızı sağlar.
Şanlıurfa yaz aylarında çöl sıcağını andıran bir iklime sahiptir. Sıcak ve güneş sizi zorlayabilir. Bu nedenle ekim, kasım aylarını ya da nisan, mayıs aylarını değerlendirebilirsiniz.
Eğer kış aylarına gezinizi planladıysanız yağış ihtimaline karşı hazırlıklı olmalısınız. Fazla yağış alan bir bölge olmasa da soğuk havaya karşı önleminizi almış olmanız önemlidir. Kaç gece kalacağınıza göre konaklamanızı planlamalı ve rezervasyon yaptırmalısınız. Turistik bir bölge olması nedeniyle seçtiğiniz otelin dolu olma ihtimali vardır. Bu açıdan rezervasyon ihmal edilmemelidir.
Bir gezi öncesinde planlama yapmak çok önemlidir. Böylece zamanı daha verimli kullanırsınız ve daha çok yer görmüş olursunuz. Bir gecenizi sıra gecesine ayırarak planlamanızı yapabilirsiniz. Balıklıgöl, Göbeklitepe gibi en çok bilinen yerler programınıza dahil edilmiş olmalıdır. Ayrıca yemek yiyeceğiniz yerleri de önceden planlamış olmanız geziniz sırasında size avantaj sağlayacaktır.
Şanlıurfa Ziyareti Hangi Mevsim Yapılmalı?
Özellikle turistik gezi için bu bölgeye gitmeyi planlayanlar zamanlamaya mutlaka dikkat etmelidir. Çünkü kuru ve sıcak havası nedeniyle yaz aylarında size zor anlar yaşatabilir. Bölgenin kuraklığı nedeniyle fazlaca yağış alması beklenmez. Bu nedenle sonbahar ya da ilkbahar ayları Şanlıurfa ziyareti için en uygun zamanlardır.
Haziran, temmuz ve ağustos aylarında Şanlıurfa ziyareti iyi bir fikir olmayacaktır. Ama diğer zamanlarda gidilip görülebilir. Eğer pamuk tarlalarını da görmek isterseniz ekim ayında bir Şanlıurfa ziyareti planlayabilirsiniz. Hem hava koşulları gezmenize müsaade eder hem de bembeyaz pamuk tarlalarında birbirinden güzel fotoğraf kareleri çekebilirsiniz.
Şanlıurfa Bölgesinde Yapılabilecek Etkinlikler
Yabancıların inançlarına göre Şanlıurfa Hz İsa tarafından kutsandığı için oldukça önemli bir şehirdir. Ancak şehir Hz. İbrahim’in ateşe atılması hikayesi ile oldukça tanınır bir haldedir. Bunun yanı sıra Urfa uzun yıllardır peygamberler şehri olarak da bilinir.
Şehir nice efsaneleri ile tanındığından inanç turizmi ile meşhurdur. Ülkemizde Eyüp peygamberin ve İbrahim peygamberin yaşadığı olaylar nedeniyle sıkça bilinse de dünyada da Hristiyanlığın temelinin atıldığı kutsanmış olan yerlerden biri olarak bilinir. Aslında inanışlar farklı olsa da Şanlıurfa’yı kıymetli kılan dini değerlerin var olduğu bir yer olmasıdır. Şanlıurfa dünyanın neresinde olursanız olun mutlaka görmeniz gereken bir yerdir. Eğer Şanlıurfa’ya yolunuz düşerse görmeniz gereken yerlerin başlıcaları aşağıda yer almaktadır.
Balıklıgöl
Balıklıgöl; Aynzeliha ve Halil-Ür Rahman Göllerinden oluşmaktadır. Hikayeye göre Hz. İbrahim başından beri putlara inanmayan biri olarak çevresindekileri de bu yanlış inançtan döndürmeye çalışır. Bu nedenle de putları kırmaya başlar. Bunun üzerine Nemrut Hz. İbrahim’i ateşe atmaya karar verir. Eyyübiyede bulunan Balıklıgölün yukarısına bir mancınık kurdurarak Hz. İbrahim’i buradan ateşe atacaktır.
İki kolondan oluşan bir mancınık kurdurarak Hz. İbrahim’i buraya bağlar ve buradan odunlar ile yakılmış kocaman ateşe atar. Bu esnada da Kuran-ı Kerimde de yer alan ayete göre odunlar balık ateş ise su olur. Böyle bir mucize ile Hz. İbrahim ateşe atılmaktan kurtulur. Balıklıgölün hemen yakınında bulunan Aynzeliha gölü ise Hz. İbrahim’e sevdalı olan Nemrut’un üvey kızını da burada ateşe atmak istemesi üzerine Allah tarafından oluşturulan göle denir.
Hz. İbrahim’i ateşe atmak için dağın tepesinde oluşturulan mancınığa ulaşmak için iki adet yol vardır. Biri orijinal yoldur. Burada eski taş merdivenler ve karanlık bir tünel bulunur.
Dik bir merdivenden oluşan bu alanda çok sayıda merdiven bulunmaktadır. Ancak bu yoldan çıkış ziyaretçileri epey zorlar. Buradan çıkmak isteyen turistler biraz hazırlıklı olmalıdır. Eskiden bu taş merdivenlerin olduğu yolda ışık dahi bulunmazken yaşanan kazaların önüne geçmek için bu yol ışıklandırılmıştır. Fakat yine de çıkması çokta kolay olmayan bir yoldur.
Diğer yol ise aydınlık dışarıdan çevreleyen dışarıyı rahatlıkla görebileceğiniz geniş merdivenlerden oluşur. Eğer burayı ziyaret etmek isterseniz ilk olarak aydınlık yolu tercih edebilir. Daha sonra ise orijinal merdivenlerden inmeyi deneyebilirsiniz. Böylelikle o mistik hissiyatı içinizde hissetmeniz mümkün olacaktır.
Balıklıgölde Yapılacaklar
Balıklıgöl çevresinde çok fazla yöresel dükkan bulunmaktadır. Urfa’nın tarihinden esinlenmiş hediyelik eşyalar ve yöresel kıyafetler bulunmaktadır. Dilerseniz cüzi bir ücret karşılığında bu kıyafetler ile fotoğraflar çektirebilirsiniz. Balıklıgölün tam karşısında baharatçıları ve çaycıları bulmanız mümkündür. Bilirsiniz ki Urfa isot ve diğer baharatları ile ünlü bir şehirdir. Buradan dilediğiniz baharat çeşidini de ulaşmanız mümkündür.
Balıklıgöl ve çevresinde çok güzel çay bahçeleri bulunmakta olup, az ielrisinde çifte mağara denilen alanda mağaraların içerisinde restoranlar bulunmaktadır. Çiğköfte salonları, kebapçılar ve diğer damak tadına hitap eden tatlılar bu bölgede fazlaca yer almaktadır. Bunu yanı sıra bakırcı çarşıları bulunmakta olup çaydanlıklar, tepsiler, kolonyalıklar ve keçi derisinden yapılmış tablolar bu çarşıda yer almaktadır.
Aynzeliha Gölü
Bu göl, Balıklıgöl’ün hemen yan tarafındadır. Bitişik gibi düşünülebilir. Hikayesi ise yine Hz İbrahim’e dayanır. Hikayeye göre Nemrut’un bir de üvey kızı vardır. İsmi Zeliha olan bu kız Hz İbrahim’e aşıktır. Ona inandığı ve aşık olduğu için Hz İbrahim’in ardından ateşe atlar. Sonucunda ise Aynzeliha Gölü oluşur.
Bitişik olan bu iki göl, hikayesi ise hem yerli hem de yabancı turistleri etkiler. İnsanlar bu gölleri gezerken aynı zamanda hikayesini düşünürler. Aynzeliha Gölü mavi ve yeşil rengi bir arada barındıran bir göldür. Burada keyifli zaman geçirirken, unutulmaz fotoğraflar çekebilirsiniz. Ortasına yerleştirilen fıskiye ise görselliği arttırmıştır.
Eyyüp Peygamber Makamı ve Camisi
Hz. Eyyüp Kuranda çok fazla çile çekmiş ve çektiği bu çilelere insanüstü bir sabır göstermiş peygamberdir. Kuranda yer alan bilgilere göre Hz. Eyyüp cüzzam hastalığına yakalanmış, hastalığın etkisi ile son derece zor günler geçirmiştir. Bu nedenle de Şanlıurfa’da bulunan bir mağarada herkesten uzak bir yaşam sürmüş yanında sadece eşi yer almıştır. Bu mağarada sabır taşı denilen taşa sırtını dayamış şifasını ise buradaki su kuyularında aramıştır. Hastalığı boyunca hiç isyan etmemiş aksine daha çok ibadet etmiş ve Rabbine yönelmiştir. Bunun karşılığında ise Allah şifasını göndermiş gösterdiği sabrı ödüllendirmiştir. Daha sonraları ise burada bir cami yapılmış ve inanç turizmine açılmıştır. Burası her yıl yüzlerce yerli ve yabancı turist almakta olup, yüzlerce kişi şifalı sudan içmektedir.
Rizvaniye Cami
Balıklıgöl’ün hemen yanında yer alan bu camiyi de gezinize dahil edebilirsiniz. Adeta gölü çerveleyen bir konumda yer alır. Osmanlı Dönemi’nde inşa edilmiştir. Hoş bir mimariye sahiptir. Balıklıgöl ile görünüm itibariyle bütünleşmiştir. Eski Bizans zamanlarında caminin yerinde bir kilise olduğu bilinir. St Thomas isimli bu kilise yerine Osmanlı zamanlarında Rizvaniye Cami yaptırılmıştır.
Dergah Cami (Mevlid-i Halil Külliyesi)
Peygamberler şehri olması nedeniyle Şanlıurfa sınırları içinde birçok ünlü cami bulabilirsiniz. Bunlardan bir tanesi de Dergah Cami’dir. İbadete ve ziyarete açıktır. Şanlıurfa gezinize ekleyebileceğiniz adreslerden biridir.
Hz İbrahim’in Doğduğu Mağara
Rivayete göre annesi Hz İbrahim’i bu mağarada doğurmuştur ve korkusu nedeniyle 7 yıl bu mağarada gizlemiştir. Korkusunun nedeni ise Kral Nemrut’tur. Anlatılan hikayaye göre Kral Nemrut kötü bir rüya görmüştür. Rüyasını yorumlayan bilgeler ise o yıl doğacak bir erkek çocuğu tarafından ileride öldürüleceğini söylerler. Bunu duyan Kral Nemrut, o yıl doğan tüm erkek bebeklerin öldürülmesi emrini verir. Bu nedenle Hz İbrahim’in annesi çocuğunun öldürülmesinden korkar ve doğumu bu mağarada gerçekleştirir. Doğumdan sonra da 7 yıl boyunca burada gizlenmeye devam eder.
Bu mağarayı önemli kılan bir diğer neden ise Hz Muhammed’in sakalından bir telin burada bulunmasıdır. Her yıl birçok kişi tarafından ziyaret edilir. İnanç turizminin önemli noktaları arasındadır. Bu mağaranın suyunun da şifalı olduğuna inanılır. Hatta zemzemden sonra gelen en yararlı su olarak da bilinir. Bu mağarayı ziyaret edip hikayesini dinleyebilir, o atmosferi siz de yaşayabilirsiniz.
Göbeklitepe
Göbeklitepe resmen tarihin seyrini değiştiren ve dünya gündemine bomba gibi düşen bir keşif oldu. Bu keşif sayesinde tüm dünyanın gözü Şanlıurfa’ya çevrildi. Her yıl bu bölgeye sırf Göbeklitepe sebebiyle yerli ya da yabancı turist gelmeye başladı.
Dünyadaki inanışlara göre önce insanoğlunun yerleşik hayata geçtiği daha sonra ise dini inançların ortaya çıktığı düşünülüyordu. Ancak Göbeklitepe hem insanlığın başlangıcı olarak hem de yerleşik hayata geçilmeden inanç sisteminin var olduğunu kanıtlar nitelikteydi. Bu bölgeye hem ülkemizdeki kaşifler hem de dünyadaki kaşifler akın etti. Çünkü Göbeklitepe bilinen tüm doğruları yok ediyordu. Burada neredeyse 12 bin yıllık ibadethaneler bulundu. Bu sayede ise ülkemizi tüm dünya tanır hale geldi. Ayrıca Göbeklitepenin keşfi birçok film, dizi hatta çizgi filmlere konu oldu.
Eğer bir gün Şanlıurfa’ya gezi düzenlerseniz mutlaka burada bulunan tarihe şahitlik etmelisiniz. İnanç turizminin bir numarası olan Göbeklitepe tüm sırlarıyla hala tam keşfedilmemiş bir nitelikte duruyor.
Son 10 yıla damgasını vuran ve tüm dünyada büyük yankı uyandıran Göbeklitepe’yi mutlaka görmelisiniz. Hatta sırf bunun için bile bir Şanlıurfa gezisi planlayabilirsiniz. İnsanlık tarihinin baştan yazılmasına sebep olacak bu eşsiz eser sayesinde bölge, birçok ziyaretçi ağırlamıştır. Tarihe meraklı olan birçok yerli ve yabancı turist Göbeklitepe’yi görmek istemiştir.
Ülkemiz için son derece önemli bir değer olduğu unutulmamalıdır. Çağlar öncesinde insanların yerleşik hayata bu bölgede geçtiği tespit edilmiştir. Tarihi değiştiren Göbeklitepe’yi gezerken insanlardan günümüze gelen yapılar sizi de etkisi altına alacaktır. Dizilere ve filmlere konu olacak bu önemli eseri, geç kalmadan görmelisiniz.
Haleplibahçe Mozaik Müzesi
Arkeolojik kazılarla Haleplibahçe Mozaik Müzesi Şanlıurfa’da yer alan tarihin bir başka boyutu olarak öylece duruyor. Bu mozaikler yapılan bir kazı sırasında ortaya çıkmış ve Roma villaları olduğu anlaşılmıştır. Burada kullanılan mozaikler son derece değerli olmakla birlikte Savaşçı Amazon Kraliçelerini ifade etmektedir.
Şanlıurfa yüzyıllar boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığından bu tip tarihi kalıntıların bulunması son derece normal karşılanıyor. Ancak bilinen bir gerçek var ki hala keşfedilmeyi bekleyen pek çok dokuyu bünyesinde barındırıyor.
Haleplibahçe Mozaik Müzesi, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile yanyanadır. Konumu sayesinde müzeleri aynı gün içerisinde gezmek kolaylaşır. Sıraya koyup her iki müzeyi de gezebilirsiniz. Dünyanın en değerli mozaiklerinin bu müzede sergilendiği bilinir. Ülkemizin değerlerini yansıtan bu müzeyi gezerek, seyahatinizi güzelleştirebilirsiniz.
Atatürk Barajı
Şanlıurfa Fırat Nehrine sahip önemli bir şehirdir. Burada yer alan GAP projesinin bir parçası olan Atatürk barajı ise görülmeye değer bir yerdir. Baraj adeta kendine hayran bırakan bir yapıya sahiptir. Yapımı sırasında ne yazık ki pek çok işçi hayatını kaybetmiş barajın girişinde ise hayatını kaybede işçilere ait bir anıt yapılmıştır.
Barajın ana giriş kapaklarının bulunduğu yere ziyaretçi alınmasa da gördüğünüz manzara sizi büyülemeye yetecektir. Bir kısmı Şanlıurfa’da bir kısmı ise Adıyaman’da yer alan baraj mutlaka görülmesi gereken yerler arasında gelmektedir. Hem barajı görmeniz hem de Fırat nehrine bakmanız sizi oldukça etkileyecektir. Eğer Şanlıurfa’da geniş çaplı bir gezi planlıyorsanız mutlaka bu yapıyı da ziyaret etmelisiniz.
Çeşitli seyir alanlarından Atatürk Barajı’nı izleyebilirsiniz. Ancak barajın tamamını yerden görme şansınız yoktur. Devasa büyüklüğü nedeniyle ancak bir kısmı görülebilir. Kuşbakışı ile barajın gerçek büyüklüğünü anlamak mümkün olur.
Halfeti (Saklı Cennet)
Şanlıurfa’yı keşfetmeye çıkmışsanız Halfeti ziyareti mutlaka gezilecekler listesinde yer almalıdır. Ancak bir nevi turizm kurbanı olan Halfeti’de ne yazık ki tarihi dokuyu bozan oldukça büyük oteller yer almaktadır. Bu sizi biraz derinden yaralasa da düzenlenen tekne turları yine de iyi gelecektir. Adeta tarihte yolculuk yapma imkanı sunan Halfeti su altında kalmış köyleri ile sizi son derece etkileyecektir.
Tekne ile dolaşırken eski köylerden parçalar gözünüze çarpar. Bu tekne gezisi adeta bir geçmişe yolculuk gibidir. Bölgeyi ziyaret eden turistlerin uğramadan geçmedikleri bir noktadır. Sular üzerinde ilerlerken aslında o alanın bir zamanlar bir köyün yaşadığı yer olduğunu bilmek, oldukça etkileyicidir.
Halfeti’ye daha uzun yıllar öncesinde yurt dışı kaynakları tarafından Yavaş Şehir ismi verilmiştir. Bu ismi almasının sebebi ise değişen ve gelişen dünyaya ayak uydurmayı seçmemesidir.
Mimarisi ve yaşantısı ile eski yıllara sadık kalmayı sürdürmüştür. Ancak sular altında kaldıktan sonra popülerliği daha fazla artmıştır. Bu bölgenin turizm bölgesi haline gelmesi otellerin inşa edilmesi sonucunu da beraberinde getirmiştir.
Şanlıurfa Kalesi
Her şehirde olduğu gibi elbette Şanlıurfa’da da bir kale bulunuyor. Hatta bu kalede Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı iki adet sütun dikkat çekiyor. Kaleye çıktığınız zaman, ki bu çok kolay olmuyor, sütunları daha rahat görebiliyorsunuz. Yukarıda sizi buranın tarihini anlatmak için bekleyen ufaklıklar bulunuyor. Öyle ki bu çocuklar neredeyse istediğiniz her dilde kalenin tarihini sizlere anlatabiliyor.
Dambak Tepesi’nde yer alan bu tarihi kaleyi siz de Şanlıurfa gezi rehberinize dahil edebilirsiniz. Müzekart, kaleye giriş için yeterlidir. Bunun yanında 5 TL ödeme yaparak da tarihi kaleye giriş yapabilirsiniz. Ayrıca Pazartesi günleri kalenin ziyarete kapalı olduğunu da unutmamalısınız.
Hz. İbrahim’in Doğduğu Mağara ve Dergah Cami
Görenleri etkisi altına alan bir diğer tarihi unsur ise bu mağaradır. Mağara Hz. İbrahim’in saklandığı mağara olarak bilinir. Kötü kral Nemrut efsaneye göre bir rüya görür. Bu rüya ise şu şekilde yorumlanır: O yıl doğacak olan bir erkek çocuğunun kendisinin saltanatının sona erdireceğini ve bu yüzden onun sonu olacağı söylenir. Bunun üzerine Nemrut o yıl doğan tüm erkek çocuklarını öldürmeye başlar. Hz. İbrahim’in annesi ise kendisine bir mağara bulur ve burada Hz. İbrahim’i doğurarak tam yedi yıl burada saklanır.
Bu denli önemli bir olayın gerçekleştiği yer elbette inanç turizminde oldukça önemli bir yere sahip olur. Bu nedenle de her yıl yüzlerce ziyaretçi alır. Ayrıca buranın yakınında bulunan Dergâh çarşısı da ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görür. Ayrıca bu mağara Hz. Muhammedîn sakalının bulunması da burayı oldukça önemli kılar.
Harran Evleri
Harran, Şanlıurfa'ya 44 km uzaklıktadır. Harran ayrıca Tevrat’ta yer alması nedeniyle de yurt dışından gelen turistler içinde büyük önem taşır. Elbette inanç turizmi açısından büyük bir öneme sahip olsa da bölgede en çok dikkat çeken Harran evleridir. Bu evler sıra dışı bir mimari yapıya ve kubbe şeklinde çatılara sahiptir. Giden herkesin büyük ilgi göstermesi nedeniyle oldukça ziyaret edilebilir bir konumdadır.
Halil-ür Rahman Camisi
Cami Balıklıgölün hemen yanında yer almaktadır. Yine bir inanç değerine sahip olan cami kiliseden dönüştürülmüş bir camidir. Halk arasında Döşeme Camisi olarak da bilinmektedir. Urfa’ya gittiğinizde eğer bilen birisi ile değilseniz Döşeme Cami olarak sorabilirsiniz. Camini tarihi ise son derece ilgi çekicidir. Yüzyıllar öncesine dayanan cami 540 senesinde Hz Meryem adına rahip Urbisyus tarafından yaptırılmıştır. Herkes tarafından bilinen bu yer Meryem Ana kilisesi olarak kayıtlarda yer almış ancak Abbasiler döneminde camiye dönüştürülmüştür.
Zamanla yıpranan yapı o dönemde El Melik’ül Eşref Muzafferüddin Musa tarafından onarım yapılmıştır. Osmanlı zamanında ise caminin yok olmaması adına Kanuni Sultan Süleyman tarafından restore edilmiş ve zamanla yine restoreler yapılarak günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Tarihi bir yeri gezmek son derece ilgi çekici olabilir ancak tarihini bilerek gezmek oldukça etkileyicidir. Bu nedenle Urfa gezinize mutlaka Döşeme Camiyi de eklemelisiniz.
Birecik Kelaynak Üretme İstasyonu
Göçmen bir kuş olan kelaynağın nesli tükenmek üzere iken böyle bir tesisin var olması oldukça umut verici. Tesiste Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde bulunuyor. Orman Genel Müdürlüğü tarafından 1977 yılında kurulmuştur ve oldukça değerli bir tesistir. Ülkemizde böyle bir yerin varlığı son derece önemlidir. Kelaynak kuşlarının yanı sıra diğer türlerinde kurulması amaçlanmış ve bakımı ve işletilmesi son derece etkili bir tesistir.
Kelaynak kuşlarını dünyada görebileceğiniz iki alan vardır. Bunlardan biri Nil Vadisi iken diğeri Birecik’tir. Göç yolları üzerinde olan bu ili bölgede soyu tükenme tehlikesi yaşayan bu özel hayvanları görme şansınız vardır. Dünya açısından türlerin devam etmesi oldukça önemlidir. Bu nedenle soyları tükenme tehlikesi bulunan hayvanlar için özel koruma önlemleri alınır.
Bir kelaynak kuşunun ortalama 20-30 senelik bir ömrü vardır. En önemli özelliği ise tek eşli olmasıdır. Bu bölgede ise üreme tesisi kurulmuş durumdadır. Kelaynakların üremesi ve dünyadaki sayılarının artması için tasarlanmış bir çiftlik olma özelliğini taşır. Kel kafalarından isimlerini alan bu özel kuş türünü Birecik’te görme şansını yakalaybilirsiniz.
Kümbet Evleri
Harran bölgesinin mimarisini oluşturan Kümbet evleri oldukça farklı bir tarza sahiptir. Sizlere farklı bir ülkede olduğunuz izlenimini verecektir. Harran’ı ziyaret edip, Kümbet evleri arasında bir gezintiye çıkabilirsiniz. Bu evlerin tarihi MÖ 6000’li yıllara kadar dayanır. Tarihi yansıtan bir yapı içerir. Üst üste bindirme yöntemi kullanılmıştır. Konik kübbeye sahiptir. Aynı örneği İtalya’da da görebilirsiniz. Bu hoş görüntüsü ile bölgeyi ziyaret eden turistlerin ilgisini çeker.
Harran’da 1000’e yakın sayıda kümbet evi görebilmek mümkündür. Evler yapısı gereği yazın içini serin tutarken, kışın sa sıcak tutar. Özellikle bölgede yaşanan çöl sıcakları için oldukça uygun bir mimariye sahip olduğu söylenebilir. Bölgede bir de ziyarete açık olan Kültür Evi bulunur. Harran Kaymakamlığınca inşa edilmiştir. Evin içini ziyaret edebilir ve bahçesinde oturarak dinlenebilirsiniz.
Şanlıurfa Müzesi
Bu kadar tarihi bir öneme sahip olan bir yerde müze olmaması zaten oldukça sıra dışı olurdu. Mezopotamya’nın nerdeyse kalbi kabul edilen Şanlıurfa tarihte yer alan pek çok değeri müzede sergilemiştir. Müzede Asur, Babil ve Hititlere ait eserlerin yanı sıra oldukça eski çağlardan kalma mühürler, heykeller, madeni eşyalar ya da takılar bulunmaktadır. Göbeklitepede de yer alan bazı eserlerde buraya getirilerek sergilenmeye başlamıştır. Müzeye müze kartınız ile giriş yapabileceğiniz gibi eğer kartınız yoksa cüzi bir ücretle de müzeye giriş yapabilirsiniz. Şanlıurfa Mozaik ve Arkeoloji Müzesi giriş ücreti yalnızca 8 TL’dir. Kişi başına ödediğiniz bu ücret karşılığında tarihi eserleri görebilme imkanınız olur.
Müze içinde Göbeklitepe’nin küçük modelini de görme şansınız vardır. Tarihe tanıklık etmiş bu şehirde başka yerde karşınıza çıkmayacak önemli eserleri bulabilirsiniz. Özellikle tarihe ve arkeolojiye meraklı kişiler için unutulmaz bir müze gezisi olacaktır. Ancak Pazartesi günleri müzenin kapalı olduğunu göz önünde bulundurarak gezinizi planlamalısınız.
Gümrük Han
Şanlıurfa sınırları içinde birçok han buluabilirsiniz. Dinlenme yerleri olarak aktif bir şekilde bu hanlar kullanılır. Siz de Gümrük Han’da oturup bir çay içebilir ve molanızı bu şekilde değerlendirebilirsiniz. Burası kanuni Sultan Süleyman döneminden günümüze kalmış bir kervansaraydır. Serin bir alan aradığınızda burayı ziyaret edebilir, ister çayınızı ister kahvenizi yudumlayabilirsiniz.
Seyir Teraslı Kafeler
Şanlıurfa’yı tepeden izleyebileceğiniz seyir terasları vardır. Kafelerin teraslarında oturmayı ve akşam keyfi yapmayı tercih edebilirsiniz. Çiğköfte yenen sıra gecelerine farklı bir alternatif olacaktır. Seyir terası bulunan kafelerde oturduğunuzda Urfa merkezde bulunan çeşitli yapıları gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca bazı kafeler Balıklıgöl’ü görecek şekilde teraslarını inşa etmiştir. Bu manzarayı başka bir yerde bulamayacağınızı düşünerek akşam çay keyfinizi taçlandırabilirsiniz.
Urfa’nın Meşhur Sıra Geceleri
Şanlıurfa dediğimiz zaman birçok kişinin aklına ilk gelecek olan sıra geceleridir. Türkülerin söylenip, çiğköfte yoğurulduğu bu özel gecelerde farklı bir eğlence tatma şansınız olur. Urfa’da bu hazzı yaşayabileceğiniz bazı konuk evleri bulunur. Öncesinde rezervasyon yaptırmanız önemlidir. Seçtiğiniz bir konuk evinde Urfa sıra gecesine katılabilirsiniz.
Bu güzel gecede orkestradan Urfa’nın eşsiz ezgilerini dinlersiniz. Bildiğiniz türkülere eşlik edersiniz, hatta kalkıp oynarsınız. Ayrıca o sırada gözlerinizin önünde yoğurulan çiğ köfteden tadarsınız. Bu özel geceyi ise şıllık tatlısı yiyerek kapatırsınız. Urfa merkezde bulabileceğiniz bu etkinliğe mutlaka katılmalısınız.
Harran Ovası
Atatürk Barajı’nın suları ile bereketlenen Harran Ovası’nı Şanlıurfa geziniz sırasında ziyaret edebilirsiniz. Burada çeşitli zamanlarda farklı ürünlerin hasadı yapılır. Gitmiş olduğunuz mevsime göre farklı ürünlerle karşılaşmanız mümkündür. Eğer pamuk hasadını yakalamak istiyorsanız, Urfa gezinizi ekim ayına planlamalısınız.
Tarihi Çarşılar
Şanlıurfa’yı ziyaret edip de tarihi çarşılardan geçmemek olmaz. Bu yöreyi yansıtan birbirinden renkli ürünleri bu tarihi çarşılarda bulabilirsiniz. Ayrıca hatıra olarak hediyelik eşyalardan satın alabilirsiniz. Urfa’nın sevilen içecelerinden olan Mırra ve Menengiç’i bu çarşılarda bulabilir ve evinize götürmek üzere satın alabilirsiniz. Ayrıca burada oturup çay ya da kahve içebileceğiniz alanlar da bulunur.
Halıcılar çarşısı, kuyumcu dikkanları bu tarihi çarşılarda görebileceğiniz yerlerdir. Buradan otantik desenli halı ve kilim satın almayı ya da kadife, yöresel işlemeleri kıyafetlerden edinmeyi düşünebilirsiniz. Bu ürünler Şanlıurfa’dan size hoş birer hatıra olarak kalır. Birbirinden özel işlemelere sahip bakır ürünlere de göz atabilirsiniz.
Birçok şehrin kendi yöresel özelliklerini yansıtan tarihi çarşıları vardır. Bu nedenle turistik gezilerin vazgeçilmez adresi haline gelir. Ancak görebileceğiniz en renkli tarihi çarşı muhtemelen Şanlıurfa’daki olacaktır. Şehrin kadınları tarafından giyilen kadife entarileri, işlemeli baş örtülerini, el dokuması halı ve kilimleri burada bulursunuz. Unutulmaz bir geziden size hatıra kalacak birçok farklı ürünü bu tarihi çarşıdan satın alabilme şansınız vardır.
Tarihi Harran Üniversitesi
Harran Üniversitesi hakkında tarihteki ilk üniversite ya da Müslümanlara ait olan ilk üniversite gibi farklı bilgiler bulunur. Ancak konuyla ilgili net bir kaynak ne yazık ki yoktur. Uzun yıllar önce bölgede yaşayan Babillere ve Asurlulara ait olduğu bilinir. Özellikle gökbilimi konusunda eğitimler verildiği düşünülse de yine net bir bilgi bulunmamaktadır.
Günümüze kadar üniversite binasının tamamı değil fakat bazı kalıntıları kalmıştır. Harran’a geldiğinizde tarihi üniversite kalıntılarını da inceleyebilirsiniz. Ayrıca bu alanda turistlerin ilgisini çeken develer de bulunur. Bir çöl havasını andıran atmosfere sahiptir.
Şuayb Şehri
Şanlıurfa her köşesinde farklı bir tarihi eser barındırır. Var olan kalıntılar tarihe ışık tutacak niteliktedir. Harran’da bulunan Şuayb Şehri’de bu tarihi kalıntıları barındırır. Roma tarihini yansıtır. Şuayb Pergamberin bu şehirde yaşadığı düşünülür. O nedenle Şuayb Şehri ismini almıştır. Ayrıca bu şehrin içinde Peygambere ait olduğu (makamı olduğu) tahmin edilen bir mağara da bulunuyor. Harran merkeze geldikten sonra 40 km daha giderek bu tarihi şehre ulaşabilir ve ziyaret edebilirsiniz.
Soğmatar Antik Kenti
Soğmatar Antik Kenti de yine Harran sınırları içerisinde bulunur. Şuayb Şehrini ziyaret ettikten sonra araçla 15 km daha mesafe giderek buraya ulaşırsınız. Bu antik şehrin içinde Pognon Mağarası bulunur. Duvarlarında motifler, burada yaşayan kişilerin ay tanrısına taptıklarını düşündürmüştür. Ayrıca yine Tanrı kabartmalarının yer aldığı Kutsal Tepe adından bir alan bu antik kentin içinde bulunur. Tarih kokan Harran’da gezebileceğiniz tarihi kalıntılardır.
Bazda Mağaraları
Yüzyıllar öncesinde kullanılan taş ocakları, günümüzde mağara görüntüsü oluşturduğu için bu isimle bilinir. Şuayb Şehri gibi Harran’da yer alan antik şehirler için bu bölgeden taşların çıkarıldığı bilinir. Çıkarılan taşların yerinde bu mağara görüntüsü kalmıştır.
Han El Barur Kervansarayı
Tarihte kervansarayların oldukça önemli bir yere sahip olduğu bilinir. Yaya olarak gittikleri yolculuklarda bu yapılarda yolcular dinlenirdi. Özellikle yolculukların aylar sürdüğü düşünülürse yollarda yer alan bu kervansarayların tarihi önemi daha iyi anlaşılabilir. Han El Barur ise Harran ve Bağdat gibi önemli iki ticaret merkezinin arasında yer alır. Zamanında bu yoldan geçen ticaret insanlarını ağırlaşmıştır. Eyyübilerden günümüze kaldığı bilinir. Arapçadaki anlamı ise keçi gübresidir. Moğallar tarafından istila edilip ahır olarak kullanıldığı bir dönem vardır. Günümüzde ise tarihi kalıntılarını gözlemleme şansınız bulunur.
Şanlıurfa’da Ne Yenir?
Gezilip görülecek yerleri kadar yemekleriyle de ünlü bir şehirdir. Urfa kebabı ve çiğköfte akla ilk gelen yiyeceklerdir. Urfa’yı ziyaret eden biri bir sıra gecesine katılıp çiğköftenin tadına bakmazsa, kendine büyük bir haksızlık yapmış olur. İsotun acısıyla harmanlanan çiğköfte, Urfalı ustaların ellerinde farklı bir lezzete bürünür. Bu nedenle Urfa’da yiyeceğiniz çiğköfteyi dünyanın başka bir yerinde yiyebilmeniz mümkün değildir.
Başka lezzetler arıyorsanız, erik tavasını deneyimleyebilirsiniz. Yine yöreye özgü lezzetler arasında yer alır. Farklı bir et yemeği yemek isteyenler için uygundur. Yöresel, ufak restoranlarda yemeniz lezzetini daha iyi algılamanızı sağlar.
Şabut balığı kebabı da Urfa’ya özgü bir kebap türüdür. Balığın bile kebabının yapılabildiğini bizlere gösterir. Bu kebap şehrinde Şabut balığı kebabının tadına da mutlaka bakmalısınız. Bir klasik olan Urfa kebabını ise bölgedeki bir çok lokantada rahatlıkla bulabilirsiniz. Bütçenize göre daha lüks ya da daha salaş bir restoran tercihi yapabilirsiniz.
Tatlı denince de akla gelen şıllık tatlısı olacaktır. Urfa’ya özgü bu tatlıyı kebabın üzerinde afiyetle yiyebilirsiniz. Görüntü itibariyle krep hissi verir. İçi ise cevizle ya da fıstıkla doludur. İştahınızı kabartan bu tatlıyı sıra gecelerinde de tatma şansınız bulunur. Ayrıca incir kebabı ve haşhaş kebabı da tadabileceğiniz farklı lezzetler arasında yer alır. Arap kültürü ile harmanlanmış Urfa mutfağına hayran kalırsınız.
Urfa’dan Satın Alabilecekleriniz
Urfa’nın kendine has bir kültürü vardır. Gezinizden size hatıra kalacak eşyalar yanında yiyeceklerinden de satın almayı düşünebilirsiniz. Eğer acı seviyorsanız, daha sonra yemeklerinizde kullanmak için mutlaka isot almalısınız. Urfa’ya özgü bir baharattır ve gerçek isotu başka şehirlerde bulabilmeniz biraz zordur. Urfa’ya kadar gelmişken birkaç yıllık isot ihtiyacını alıp evinize dönebilirsiniz.
Memengiç de yine Urfa’ya özgü yiyecekler arasındadır. Çitlembik olarak da bilinir. Kavrulmuş ya da kavrulmamış halde alıp çerez gibi tüketilebilir. Ayrıca menengiç kahvesi haline getirilerek de satılır. Hafif bir kahve aroması isteyenler için uygun bir içecek türüdür.
Yine Urfa’dan alabilecekleriniz arasında cevizli pekmezli sucuk yer alır. Bölgede yetişen üzümler pekmez haline dönüştürüldükten sonra cevizli sucuk yapımında kullanılır. Özellikle kış aylarında size enerji verecek bir yiyecektir. Ailenize ya da yakınlarınıza götürmek için satın alabiliriniz.
| Şanlıurfa Havalimanı Ofis İletişim Bilgileri |
||
| Telefon | : | 0414 316 22 23 |
| Gsm | : | 0553 840 27 97 |
| E-Posta | : | [email protected] |
| Adres | : | Şanlıurfa havalimanı İç Hatlar |
